Porsiyon denince bir bireyin herhangi bir yemek veya yiyecekten tek bir öğünde bir kişiye belirli oranda verilen bir miktar olarak tanımlanabilir.Kısaca Tüketilen besin veya yemek miktarı porsiyon miktarı olarak değerlendirilir
Porsiyon miktarlarının yemek vb birçok üründe 1970'lerden 1990'lara kadar % 34 oranında değişen koşullara bağlı olarak büyüdüğü yapılan çalışmalarda tespit edilmiştir Günümüzde ise bu porsiyon büyüklükleri neredeyse (cazip uygulama yada tekliflerle ortalama ) geçmiş yıllara göre artış %47 'ye kadar ulaşmıştır . Artan paket veya porsiyon büyüklükleri özellikle son 20 yılda enerji alımı açısından değerlendirildiğinde ciddi bir enerji artışına sebep olmuştur Geçmiş ve günümüzdeki Fastfood zincirlerinin sunduğu hamburger vb yiyeceklerin porsiyon miktarları değerlendirildiğinde 2- 3 kat daha fazla porsiyon büyüklüğüne ulaştığı bilinmektedir Ev içi veya dışarıda tüketilen içecek ve içeceker için kullanılan bardakların büyümesi ile birlikte büyüyen porsiyonlar daha fazla enerji alımına neden olmaya devam etmektedir
Evde veya dışarıda yemek yerken verdiğimiz kararlar porsiyon kontrolü açısından önemlidir Yapılan çalışmalarda porsiyon tüketim miktarı incelendiğinde , tabağa alınan yiyeceklerin ortalama %90 -100 ünün tüketildiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak değerlendirildiğinde son yıllarda yaygın olarak kullanılan büyük tabak ve büyük miktarda yiyecek tüketimi ,daha fazla enerji alımı anlamına gelmektedir. Ayrıca markette başlayan satın alma işlemi sırasında normal büyülükte paket değil büyük paket tercih edildiğinde yine bireysel tüketimde fazla enerji alımının söz konusu olduğunu unutmamak gerekir.
.
Sosyal kültürel özellikler ikramlar satış kaygısı yemeğin beğenilme kaygısı vb etkilerden dolayı porsiyon miktarlarının büyümesi ; daha çok gıda tüketimi ve tdaha çok enerji ve harcanamayan bu enerji daha çok kilo anlamına gelebilmektedir. Anlık keyifler alınıyor olsa da alınan fazla enerji kilo ve sağlık sorunu olarak bireylerin karşılaşmasına neden olmaktadır. Bu gün biliyoruz ki Her gün alınan extra 100-150 kalori 1 ayda yaklaşık 500 gr ve yılda 6 kg kilo artışı olarak sonuçlanmaktadır. Ayrıca Yapılan çalışmalar yemek porsiyonlarının büyümesinin kilo ve yağ artışı dışında bel çevresinde artışa sebep olduğunu göstermektedir.
Obezite ve şişmanlık günümüzde en önemli sağlık sorunlarından bir tanesidir. Birçok hastalığa zemin hazırlayan obezitenin şişmanlık diyabet ve kalp damar hastalıklarının ,önlenmesi ve tedavi açısından porsiyon kontrolü oldukça önemlidir.Porsiyon kontrolü bireyin ihtiyacı ölçüsünde enerji alımını düzenlenmesinde yiyeceklerin tüketim bilincinin artmasında oldukça önemlidir . Porsiyon kontrolü konusunda eğitim bireylerin sağlığının korunmasında etkili bir çözümdür.
Ölçü belirleyen yemek tüketimi besinin büyüklüğünü algılanmasını değiştirip miktar yönetimini denetleme açısından fayda sağlayabilir. Bu değişiklikler çevresel etmenlerin düzenlenmesi ile birlikte alınan enerjinin azalmasına kilo artışına engel olmaya kiloyu yönetmeye ve vermeye ciddi anlamda destek olan porsiyon kontrolü ve ölçü birçok sağlık sorunun çözümüne destek sağlar . .
Evde veya dışarıda yemek tüketirken porsiyon kontrolünü sağlamak için :
1- Aç olarak alışverişe çıkamaya
2- Satın aldığınız paketli yiyeceklerin etiketini okumaya
3- Sağlıklı tüketeceğiniz kadar alışveriş yapmaya
4- Gelir geçerken atıştırmamaya
5- Cep telefonu televizyon bilgisayar karşısında yemek yememeye
6- Ayak üstü yemek yememeye
7- Yemek yerken kullanacağınız tabak bardak vb küçük olanlarını tercih etmeye
8- Mümkünse evde veya dışarıda yenmek yerken tabağınızı dörde bölmeye
9- Yeşil yapraklılardan oluşmuş salatalar ile öğününüze başlamaya
10- Salata için büyük ana yemekler için küçük tabak seçmeye ga
11- Öğünden önce su içmeye
12- Yavaş yemek yemeye
13- Uzun süre aç kalmamaya
14- Paketlenmiş ürün tüketirken çok dikkatli ve küçük olanları tercih etmeye
15- Doğru besin ve öğün örüntüsünün seçmeye ve besin grupları hakkında bilgi almaya dikkat ederek
porsiyon kontrolünü sağlayabilirsiniz.